بررسی اثر تکانه‏های نفتی بر انتقال تکنولوژی در کشورهای عضو اوپک با استفاده از رهیافت خود توضیح برداری و داده‏های تابلویی

کشورهای صادرکننده نفت وابستگی بالایی به درآمدهای نفتی خود دارند. بیش از نیمی از بودجه عمومی و عمرانی این کشورها از طریق صادرات نفت تامین می‏شود. ازطرفی این کشورها در رده کشورهای درحال توسعه قرار می‏گیرند که عمدتاً فاقد دانش و تجهیزات فنی و در مقابل دارای مواد خام و نیروی کار ارزان قیمت هستند. مطالعات پیشین و تجارب بسیاری از این کشورها ثابت کرده‏اند که بالا رفتن درآمدهای نفتی در اثر افزایش قیمت نفت ثبات نداشته و پس از یک یا چند دوره این درآمدها کاهش یافته و به میزان قبل می‏رسند. لذا مدیریت هزینه درآمدهای اضافی اهمیت بسیاری دارد. در این پژوهش سعی بر یافتن تاثیرات تکانه‏های نفتی بر انتقال تکنولوژی در کشورهای عضو اوپک بوده و نتایج آن تحلیل گشته است. لذا با استفاده از مدل‏های خودتوضیح برداری و داده‏های تابلویی به این امر پرداخته شده است. نتایج حاصل نشان می‏دهد که نوسانات قیمت نفت تاثیرات مثبت بر سرمایه‏گذاری مستقیم خارجی و واردات کالاهای واسطه‏ای و سرمایه‏ای داشته ولی هزینه‏های تحقیق و توسعه را می‏کاهد. همچنین تحلیل الگوی تصحیح خطای برداری و رابطه بلند مدت هم‏گرایی مدل را به اثبات می‏رساند. و در نهایت هم‏خطی بین سرمایه‏گذاری مستقیم خارجی و واردات کالاهای واسطه‏ای و سرمایه‏ای نتیجه می‏دهد که واردات کالای سرمایه‏ای و واسطه‏ای بدون حضور سرمایه‏گذار مستقیم خارجی باعث واگرایی مدل می‏شود که این خود نشان از اهمیت انتقال دانش و مدیریت در فرآیند انتقال تکنولوژی دارد و تنها توسط حضور سرمایه‏گذار خارجی امکان‏پذیر است.